Thịt ngon như tôm hùm, chắc, gạch thơm béo và chứa nhiều dinh dưỡng là miêu tả của Cua này. Khi xưa loài cua này chỉ được dâng lên các vị vua chúa dùng vào các dịp mùa xuân đến. Nên nó được người xưa đặt cho cái tên là cua hoàng đế nhưng do sợ trùng tên với vua nên đổi sang tên “huỳnh đế”.
Cua thường sống ở xa bờ, vùng biển sạch, nước sâu, nơi có đất cát và sỏi. Cua được bắt bằng cách lặn hoặc dùng bẫy. Rập bẫy cua Huỳnh Đế có hình dạng như chiếc nón, được gắn mồi tươi ở chính giữa. Một số nơi khác thì dùng lưới cho mồi vào để dụ cua vào ăn mồi và dính chân vô lưới.
Tương truyền ngày xưa khi vua du ngoạn ở các vùng biển vô tình tìm được 1 loại cua lạ. Có vỏ như chiến bào màu đỏ hồng. Ăn thử thấy ngon và bổ bèn truyền cho các địa phương có loại cua này phải dâng lên hoàng cung. Từ đó có cái tên “cua huỳnh đế” ra đời. Được đọc lái đi từ “hoàng đế” do phạm húy tên vua (chúa Nguyễn Hoàng).
So với các loại cua ở vùng biển khác Cua huỳnh đế trên đảo Phú Quý, Bình Thuận có hình dáng lạ mắt và có màu đỏ hồng rất đẹp mắt. Kích thước trung bình thường bằng bàn tay xòe ra, mình khum tròn. Như loài rùa, lưng nhiều gai. Đầu cua dài hơi chúc xuống với râu vểnh. Càng và que ngắn và mai hình vuông.
Mới nhìn, cua huỳnh đế trông giống như một con bọ to lớn, khổng lồ. Cua Huỳnh đế có những con ở vùng biển nước sâu nặng hơn 1 ký. Cua có bộ áo giáp dày và cứng có màu vàng rực như hoàng bào hay chiến bào. Li ti gai nhọn xuôi theo thân, que và càng to, cạnh sắc lẹm như dao. Thịt cua huỳnh đế thơm ngon, bổ dưỡng, thớ thịt cua săn chắc, trắng muốt nhô và độ đạm cao.
Mặc dù loại vua hải sản này có quanh năm nhưng theo kinh nghiệm của người dân miền biển Phú Quý thì mùa xuân là thời điểm cua ngon nhất. Khi đó, thớ thịt của cua sẽ dày, chắc ngọt thịt và dai nhất, còn vỏ cua sẽ mềm và giòn hơn. Đồng thời, lúc này cua sẽ nhiều gạch hơn cả, đây là phần bổ dưỡng nhất của con cua đối với sức khỏe con người.
Hấp chính là cách chế biến hữu hiệu để giữ lại hương vị cũng như các chất dinh dưỡng có trong thịt cua. Thịt hấp sẽ được lưu lại gần như trọn vẹn. Vị ngọt thanh, mọng nước trong từng thớ thịt.
Những món cua hấp phổ biến gồm có cua hấp bia, cua hấp sả, cua hấp gừng,… vừa giúp khử mùi tanh của cua hiệu quả vừa tạo mùi vị và hương thơm thoang thoảng dễ chịu cho miếng thịt cua.
Vốn được biết là 1 trong những món ăn vô cùng dinh dưỡng. Vì vậy cháo cua huỳnh đế chắc chắn sẽ trở thành món ăn tẩm bổ bậc nhất cho các thành viên trong gia đình bạn.
Cua được xé thành từng miếng nhỏ ăn vào ngọt thịt. Hạt gạo nở bung mềm được nêm nếm vừa miệng nấu cùng các loại rau xanh. Làm 1 bát cháo cua ấm nóng vào những ngày trời lạnh là chỉ có trên cả tuyệt vời!
Là 1 trong những cách chế biến cua vô cùng nhanh gọn và đơn giản. Những con cua huỳnh đế tươi ngon được rửa sạch. Rồi nướng trực tiếp trên bếp lửa chín đỏ sẽ làm dậy mùi thịt cua thơm phức.
Miếng thịt cua nướng săn chắc, dai dai thanh ngọt tự nhiên. Pha chút muối tiêu chanh hay nước chấm muối ớt mặn mặn chua chua lại hơi cay nồng. Chấm kèm đảm bảo hương vị vô cùng hấp dẫn!
Ngày nay do giá thương phẩm cao nên cua huỳnh đế được đánh bắt. Và phân phối ở Tp Hồ Chí Minh khá phổ biến. Tuy nhiên để lựa được cua ngon thì không phải ai cũng biết.
Tùy theo độ ngon, chắc thịt, Cua Huỳnh Đế được ngư dân chia làm 2 loại với giá chênh lệch đến vài trăm ngàn. Cua loại 2 giá mềm hơn với loại cua dưới 400gr. Cua size up 400gr được gọi là Cua loại 1.
Cũng giống Cua Cà Mau hay các loại cua khác, Cua Huỳnh Đế rất dễ bị “óp” (cua bị ốm, ít thịt). Cua vừa đánh bắt lên thì nhiều thịt, rất ngon.
Tuy nhiên sẽ bị óp nếu ngu dân đánh bắt xa bờ 5 – 6 ngày mới cập bến. Hay cua tự nhiên nhưng được nuôi trong lồng bè do thiếu điều kiện sinh trưởng nên chất lượng cũng giảm đáng kể. Cua Huỳnh Đế quá nhỏ hay quá lớn đều rất dẽ bị ốp. Nên lựa cua tầm 900gr là ngon nhất.
Vào những tháng mùa xuân biển rất êm. Là thời điểm cua phát triển thành đàn đông đảo. Lúc này, những chú cua lại mò mẫm ra khỏi hang, kiếm tìm nhau và để làm…công việc duy trì nòi giống. Lũ cua như bắt đầu một cuộc sống mới, lại có thức ăn đủ đầy. Chúng phát triển rất nhanh, con nào cũng đẫy đà, da bóng láng mượt mà.
Tháng Giêng đến hết tháng 3 âm lịch là vào vụ thu hoạch cua huỳnh đế. Năm nay nguồn hàng loại hải sản này khá dồi dào, tuy nhiên giá lại tăng mạnh so với mọi năm.
Nhờ vào giá trị kinh tế cao và nguồn dinh dưỡng dồi dào có trong cua mà giá của chúng khá cao so với các loại cua biển thông thường. Ngoài ra, giá cua còn dao động so với thời điểm mùa cua (vào mùa xuân từ tháng 12 – 3 âm lịch) và thời điểm không phải mùa cua. Bạn có thể tìm mua cua ở các vựa hải sản Bình Thuận. Các làng chài hoặc ở đảo Phú Quý.
>> Xem thêm các tour du lịch