Nếu là tín đồ mê hải sản thì bạn sẽ không thể nào bỏ qua vùng đất Bình Thuận với những món ăn trứ danh được chế biến từ cá, mực, tôm, ghẹ,… tươi sống và ngon miệng.
Ôi cái vị thanh ngọt đậm đà đó cứ nhắc đến là thèm quá đi! Và bài viết hôm nay, mình sẽ không nói về sự quen thuộc đó nữa mà xin được giới thiệu một món hoàn toàn khác biệt. Được mệnh danh là vị vua không ngai của đại dương, đó chính là nhum biển Phan Thiết.
Con nhum (còn gọi là nhím biển hay cầu gai) là một động vật thuộc loài nhuyễn thể. Chúng thường sống từng nhóm trong hốc đá lẫn rong rêu ở vùng biển Bình Thuận. Loài này có tên khoa học là Echinoidea, thuộc ngành Động vật da gai và chủ yếu sinh sống ở đại dương.
Nhum biển bề ngoài dạng hình cầu với đường kính nằm khoảng từ 3 – 10cm. Bao bọc xung quanh cơ thể là lớp vỏ dày từ 3 đến 4 phân và phủ kín bởi các lớp gai nhọn. Nằm gọn trong đó là phần thịt nhum (còn được gọi là trứng nhum). Có khối lượng chiếm phần nhỏ so với phần vỏ của chúng.
Những thớ thịt của nhum thường có cấu tạo hình sao 5 – 8 cánh. Màu sắc cam hoặc vàng, bám dọc theo thành vỏ. Mọi người thường lầm tưởng nhum là loài vật giáp sát vì lớp vỏ cứng ở ngoài. Nhưng thật ra, chúng thuộc chi nhuyễn thể, sống ở vùng biển cạn.
Điều tiên quyết để nhum chọn sống là vùng nước ở đó phải trong và phải có nhiều rong rêu hoặc san hô, đá ngầm. Vì đây là nguồn thức ăn chủ yếu của chúng.
Nhum biển có rất nhiều loại, song chỉ có vài loại là ăn được. Có thể kể đến các loại được ưa chuộng hiện nay như nhum đen, nhum giang, nhum bạc, nhum bắc,…
Tuy nhiên phổ biến nhất để làm thực phẩm là nhum sọ và nhum đen. Nhum sọ có gai ngắn, mảnh dễ chế biến. Con nhum đen to hơn, gai cứng dài và đen toàn thân.
Trong đó, nhum đen được yêu thích nhất vì phổ biến, kích thước to cỡ bàn tay và lượng thịt bên trong dồi dào hơn hẳn so với các loại khác, tầm 16 múi thịt chắc với vị bùi béo khó cưỡng.
Ngày nay, người ta ăn không chỉ vì ngon nữa mà món ăn đó còn phải bổ dưỡng cho sức khỏe. Và nhum biển hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu khắt khe này. Khi sở hữu một bảng “giá trị dinh dưỡng” trong mơ.
Bệnh tim được xem là căn bệnh nguy hiểm hàng đầu gây tử vong cho con người. Thật may mắn, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ trái tim của mình. Bằng cách bổ xung những dưỡng chất có lợi như axit béo Omega-3 có trong nhum biển chẳng hạn.
Với axit Omega-3, nguy cơ mắc các bệnh như rối loạn nhịp tim, đột quỵ và đâu tim được giảm đáng kể. Các nhà khoa học cũng khuyến cáo nên tiếp thu dưỡng chất đặc biệt này. Từ các loại hải sản chứ không phải là từ các viên nang.
Tuổi già là thứ ai cũng phải đối mặt, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể làm giảm tốc độ già đi của mình. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ăn nhum biển thường xuyên sẽ giúp bạn hạn chế tối đa nguy cơ mắc các bệnh về già như viêm, đau xương khớp.
Axit béo Omega 3 có trong nhum biển giúp con người ít bị thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. Ngoài ra, vitamin A còn có khả năng tăng cường thị lực, hệ thống miễn dịch và sinh sản.
Người ta thường ăn nhum sống với cải bẹ xanh và mù tạt hoặc thưởng thức cùng muối tiêu chanh. Cho phần thịt Nhum vào bát, thêm một ít chanh và mù tạt. Đánh đều rồi thưởng thức cùng cải bẹ xanh.
Những người không ăn được mù tạt thì có thể thưởng thức món ngon này với muối tiêu chanh và một ít rau răm. Một ít muối tiêu chanh làm mất đi mùi tanh nồng của món ăn. Thịt Nhum trở nên đậm đà và hấp dẫn khiến bạn không thể cưỡng lại được.
Ngư dân biển lành nghề thường biết những hộc, gành đá mà nhum cư trú để bắt. Bắt nhum phải đúng cách, nếu không sẽ bị nguy hiểm vì gai đâm.
Người đầu bếp sẽ cắt hết gai, rửa sạch, cắt đôi nhum ra và đặt lên bếp nướng. Nhum có phần thịt màu trắng hồng nhạt, ăn bùi bùi. Tuy mỗi con nhum có kích thước khá to nhưng phần thịt lại không nhiều.
Để món ăn đúng vị, người ta không quên bỏ hai thành phần cơ bản nhất là hành lá và mỡ. Kèm theo một chút lạc vào trong con nhum để nướng cùng. Khi mỡ xèo xèo và phần thịt nhum ngả vàng. Kèm với mùi thơm đặc trưng của hành thì món ăn đã hoàn thành.
Tùy vào khẩu vị mà bạn để nguyên hoặc cho thêm chút muối chanh. Món nhum nướng mỡ hành vừa có vị bùi của nhum. Vừa kết hợp được vị ngậy của mỡ hành, vị thơm của lạc. Hành trình khám phá Phan Thiết sẽ thiếu trọn vẹn nếu bạn không thưởng thức món ngon này.
Cháo Nhum rất dễ nấu, tuy nhiên, chỉ có những con nhum còn tươi mới đem lại cho bạn một nồi cháo thơm ngon và đậm đà. Lấy thịt và trứng nhum ướp chung với các loại gia vị cùng một ít tiêu, hành.
Sau khi ướp xong, cho tất cả lên chảo dầu đảo sơ qua. Sau khi đảo xong, cho tất cả vào nồi cháo đang sôi, khi nồi cháo đã nhừ hạt gạo, nhấc xuống múc ra bát và thưởng thức.
Bát cháo thơm ngon với nhiều màu sắc, màu trắng của hạt gạo, màu vàng của Nhum, màu xanh của hành lá, tất cả bốc lên một mùi thơm dậy cả mũi khiến cho ai cũng phải háo hức, muốn nếm thử.
Ở Bình Thuận, bạn có thể tìm thấy loài nhum biển này ở khu vực xã Phước Thể và Mũi La Gàn của huyện Tuy Phong và ở đảo Phú Quý. Các chú nhum đi theo dòng hải lưu và vùng rạn đá, nhiều nhất là vào khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7 dương lịch hằng năm..
Ngư dân ở nơi này chỉ cần đi “săn” nhum đúng mùa “trăng sáng” là trúng lớn. Cứ bắt là được ngay một em to tròn, thịt ngon, chắc và béo ngậy.
Giá dao động của nhum được thu mua từ 100.000 – 300.000 đồng tùy mùa cho một kg thịt nhum đã được lóc ra khỏi vỏ. Nếu bạn muốn mua nhum còn nguyên con, thì giá sẽ thấp hơn nhiều, chỉ từ 20.000 – 25.000 đồng/kg hoặc thấp hơn nữa khi bán theo số lượng con.